สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรงพระราชทานนาม “ศรีปทุม” แก่มหาวิทยาลัย พร้อมความหมายว่า “เป็นบ่อเกิดแห่งวิชาที่เบิกบานเช่นดอกบัว”
มหาวิทยาลัยศรีปทุม ก่อตั้งขึ้นด้วยความสำนึกของ ดร.สุข พุคยาภรณ์ ที่ต้องการทำคุณประโยชน์ ให้แก่ประเทศชาติ ด้วยการสร้างสถาบันการศึกษาเพื่อพัฒนาคนให้มีความรู้ ความสามารถอันจะเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาความเจริญให้แก่ประเทศชาติต่อไป ดั่งปรัชญาว่า “การศึกษาสร้างคน คนสร้างชาติ”
มหาวิทยาลัยศรีปทุมได้ก่อตั้ง เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 และเป็นหนึ่งในห้าแห่งแรกของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในประเทศไทยที่ได้รับการเปลี่ยนประเภทเป็นมหาวิทยาลัย เมื่อ วันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2530
ขยายการศึกษาสู่จังหวัดชลบุรี เมื่อปีการศึกษา 2530 มหาวิทยาลัยได้รับ พระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์อัครราชกุมารีเสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดอาคารเรียนของ มหาวิทยาลัยศรีปทุมที่วิทยาเขตชลบุรีเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2530
ขยายการศึกษาสู่จังหวัดขอนแก่น โดยเริ่มเปิดดำเนินการตั้งแต่เมื่อ ปีการศึกษา 2556 และสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาได้รับทราบการจัดการเรียนการสอนของหลักสูตรทุกหลักสูตรเรียบร้อยแล้ว